Wikipedija

Armenja

stat sovran fir-reġjun tal-Kawkasu tan-Nofsinhar tal-Ewrasja

L-Armenja (en-us-Armenia.ogg ɑrˈmiːniə (għajnuna·info); bl-Armenjan:Հայաստան), uffiċjalment ir-Repubblika tal-Armenja (bl-Armenjan:Հայաստանի Հանրապետություն, Hayastani Hanrapetut’yun), hi pajjiż interkjuż fir-reġjun Kawkasu t'Isfel tal-Ewroasja. Il-pajjiż jinsab f'salib it-toroq tal-Asja tal-Punent u l-Ewropa tal-Lvant,[a] billi jmiss mat-Turkija lejn il-punent, il-Ġeorġja lejn it-tramuntana, l-indipendenti de facto Nagorno-Karabakh u l-Ażerbajġan lejn il-lvant, l-Iran u l-enklav tal-Azerbajġan Nakhchivan fin-nofsinhar.

Repubblika tal-Armenja
Հայաստանի Հանրապետություն
Հայաստանի Հանրապետություն – Bandiera Հայաստանի Հանրապետություն – Emblema
Innu nazzjonali: Մեր Հայրենիք (Armenjan)
Mer Hayrenik (traskrizzjoni)
Patrija tagħna

Belt kapitali Jerevan
40°11′N 44°31′E / 40.183°N 44.517°E / 40.183; 44.517

Lingwi uffiċjali Armenjan
Gvern Repubblika semi-presidenzjali
 -  President Armen Sargsyan
 -  Prim Ministru Nikol Pashinyan
 -  Kelliem Ararat Mirzoyan
Leġislatura Assemblea Nazzjonali
Formazzjoni u indipendenza
 -  Data tradizzjonali 11 ta' Awwissu 2492 QK 
 -  Nairi 1200 QK 
 -  Renju ta' Ararat 840 QK 
 -  Dinastija Orontid 560 QK 
 -  Renju tal-Armenja 190 QK 
 -  Repubblika Demokratika tal-Armenja Stabbiliet 28 ta' Mejju 1918 
 -  Indipendenza
mill-Unjoni Sovjetika
Iddikjarata
Rikonoxxuta
Finalizzata

23 ta' Awwissu 1990
21 ta' Settembru 1991
21 ta' Diċembru 1991 
Erja
 -  Total 29,743 km2 (141)
11,484 km2 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 4.71[1]
Popolazzjoni
 -  ċensiment tal-2010 3,262,200[2][3] 
 -  Densità 108.4/km2 (99)
280.7/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2011
 -  Total $19.649 biljun[4] 
 -  Per capita $5,838[4] 
PGD (nominali) stima tal-2011
 -  Total $10.066 biljun[4] 
 -  Per capita $2,990[4] 
IŻU (2013) ▲ 0.729 [5] (għoli) (87)
Valuta Dram (դր.) (AMD)
Żona tal-ħin UTC (UTC+4)
Kodiċi telefoniku +374
TLD tal-internet .am

L-Armenja hija unitarja, multi-partit u nazzjon-stat demokratiku b'wirt kulturali antik. Ir-Renju tal-Armenja kien stabbilit fis-seklu 6 QK, wara l-waqgħa ta' Urartu; dan sar l-ewwel stat fid-dinja li adotta l-Kristjaneżmu bħala reliġjon tiegħu,[9] fis-snin bikrija tas-seklu 4 (id-data tradizzjonali hija 301 AD).[10]

Ir-Repubblika tal-Armenja moderna tirrikonoxxi l-Knisja Appostolika Armenjana, l-eqdem knisja nazzjonali fid-dinja, bħala stabbiliment reliġjuż primarju tal-pajjiż.[11][12] L-Armeni għandhom alfabett uniku vvintat minn Mesrop Mashtots fis-sena 405 AD.

Bħala eks-Repubblika tal-Unjoni Sovjetika, l-Armenja hija demokrazija emerġenti sa mill-2011 fejn kienet innegozjata mal-Unjoni Ewropea biex issir membru assoċjat. Hija għandha dritt li tkun membru tal-UE sakemm tissodisfa l-istandards u l-kriterji meħtieġa.[13][14][15][16] Il-Gvern tal-Armenja żżomm integrazzjoni Ewropea bħala prijorità ewlenija fil-politika barranija tiegħu.[17]

Total tal-fruntieri tal-Armenja: 1,570 km, pajjiżi tal-fruntiera (4): Ażerbajġan 996 km; Ġeorġja 219 km; Iran 44 km; Turkija 311 km.

Noti

immodifika
  1. ^ Il-klassifikazzjoni tar-reġjuni tad-dinja tal-Ġnus Magħquda tpoġġi lil Armenja fl-Asja tal-Punent[1][6][7] u Oxford Reference Online ukoll tpoġġi lil Armenja fl-Asja.[8]

Referenzi

immodifika
  1. ^ a b "The World Fact Book – Armenia" (bl-Ingliż). Central Intelligence Agency. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2010-07-19. Miġbur 2010-07-17. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |7= (għajnuna)
  2. ^ "Statistical Service of Armenia" (PDF). World Economic Outlook Database, October 2009 (bl-Ingliż). Fond Monetarju Internazzjonali. Arkivjat (PDF) mill-orġinal fl-2010-10-10. Miġbur 2010-09-02. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |8= (għajnuna)
  3. ^ "News.am". World Economic Outlook Database, October 2009 (bl-Ingliż). Fond Monetarju Internazzjonali. Miġbur 2011-01-01. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |1= (għajnuna)
  4. ^ a b ċ d "Armenia". Fond Monetarju Internazzjonali. Miġbur 2013-07-19.
  5. ^ "Human Development Report 2013" (bl-Ingliż). Ġnus Magħquda. 2013. Miġbur 2013-05-21. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |1= (għajnuna)
  6. ^ "Armenia" (bl-Ingliż). National Geographic. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |1= (għajnuna)
  7. ^ "Armenia" (bl-Ingliż). Encyclopædia Britannica. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |1= (għajnuna)
  8. ^ "Oxford Reference" (bl-Ingliż). Oxford Reference Online. Miġbur 2012-10-20. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |1= (għajnuna)
  9. ^ Garsoïan, Nina (1997). Armenian People from Ancient to Modern Times (bl-Ingliż). 1. Palgrave Macmillan. p. 81. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |1= (għajnuna)
  10. ^ Grousset, René (1947). Histoire de l'Arménie (bil-Franċiż). Payot. p. 122. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |1= (għajnuna). Id-dati jvarjaw bejn 284 sa 314. Garsoïan (op.cit. p.82), wara r-riċerka ta' Ananian.
  11. ^ Ir-repubblika għandha separazzjoni tal-knisja u stat
  12. ^ "The Constitution of the Republic of Armenia, Article 8.1" (bl-Ingliż). President.am. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2010-12-20. Miġbur 2010-12-30.
  13. ^ "How Armenia Could Approach the European Union" (PDF) (bl-Ingliż). Miġbur 2013-03-12.
  14. ^ "EUROPA – Press Releases – EU launches negotiations on Association Agreements with Armenia, Azerbaijan and Georgia" (bl-Ingliż). Europa. 2010-07-15. Miġbur 2011-09-21.
  15. ^ "Armenia-EU association agreement may be concluded shortly" (bl-Ingliż). Armenia News. Miġbur 2011-09-21.
  16. ^ "3rd PLENARY ROUND OF THE EU-ARMENIA NEGOTIATIONS ON THE ASSOCIATION AGREEMENT" (bl-Ingliż). Ec.europa.eu. 2010-12-15. Miġbur 2012-08-28.
  17. ^ "Information Center – Official News – The Government of the Republic of Armenia" (bl-Ingliż). Gov.am. 2010-11-27. Miġbur 2011-08-21.

Ħoloq esterni

immodifika
Miksub minn "https://mt.wikipedia.org/w/index.php?title=Armenja&oldid=313148"