Przejdź do zawartości

Al-Abbasijja

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Al-Abbasijja
‏العبْاسِيّة‎
Ilustracja
Minaret starego meczetu
Państwo

 Mandat Palestyny

Dystrykt

Dystrykt Jafy

Wysokość

50 m n.p.m.

Populacja (1945)
• liczba ludności


5800

Data zniszczenia

4 maja 1948

Powód zniszczenia

atak Irgunu

Obecnie

Jehud-Monosson, Sawjon, Magszimim

Położenie na mapie Mandatu Palestyny
Mapa konturowa Mandatu Palestyny, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Al-Abbasijja”
Ziemia32°01′51″N 34°53′25″E/32,030833 34,890278
Strona internetowa

Al-Abbasijja (arab. ‏العبْاسِيّة‎) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Jafy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny, po ataku Irgunu w dniu 4 maja 1948 roku.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Al-Abbasijja leżała na wschodnim krańcu nadmorskiej równiny Szaron. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 2054 ha. We wsi mieszkało wówczas 5800 osób, w tym 150 Żydów[1].

Własność gruntów Powierzchnia gruntów [ha]
Arabowie 1749,9
Żydzi 113,5
publiczne 190,6
Razem 2054
Rodzaj użytkowanych gruntów Arabowie [ha] Żydzi [ha]
uprawy nawadniane 101,9 0
uprawy zbóż 1355 91,5
uprawy cytrusów 387,9 22
uprawy oliwek 45 0
nieużytki 85,6 0
zabudowane 10,1 0

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Grobowiec Judy

Pierwotnie w tej okolicy istniało biblijne miasto Jehud, które przyznano izraelskiemu pokoleniu Dana[a]. Później, w okresie panowania rzymskiego było nazywane Iudaea. Prawdopodobnie uległa zniszczeniu podczas wojny żydowsko-rzymskiej (66-73)[2].

Pierwsze zapiski historyczne o wiosce Al-Abbasijja pochodzą z 1596 roku, i znajdują się w osmańskich rejestrach podatkowych. W owym czasie wieś nazywała się Al-Jahudijja, czym nawiązywała do biblijnego miasta Jehud. Była to duża wieś, licząca 126 muzułmańskich gospodarstw domowych. Mieszkańcy utrzymywali się z upraw pszenicy, jęczmienia, drzew owocowych, sezamu, pszczół oraz hodowli kóz[3]. W 1863 roku wieś odwiedził francuski podróżnik i badacz Victor Guérin, który napisał, że liczyła wówczas ponad 1000 mieszkańców. Domy były wykonane z suszonej cegły i kryte liśćmi palmy. Blisko noria znajdował się stary sarkofag[4]. Brytyjskie stowarzyszenie Palestine Exploration Fund w 1882 roku opisało Al-Jahudijję jako „dużą glinianą wieś, posiadającą staw i otoczoną palmami”[5].

W wyniku I wojny światowej w 1918 roku Al-Jahudijja wraz z całą Palestyną przeszła pod panowanie Brytyjczyków, którzy utworzyli Mandat Palestyny. Podczas zamieszek w Jafie w 1921 roku, mieszkańcy Al-Jahudijji wzięli udział w ataku na kolonię żydowską Petach Tikwa[6]. W 1932 roku zmieniono nazwę wioski na współczesną Al-Abbasijja, na cześć szejka Al-Abbasa. We wsi znajdowały się dwa meczety, w tym stary meczet z wysoką na 21 metrów wieżą minaretu. W 1941 roku utworzono szkołę podstawową dla chłopców, do której w 1945 roku uczęszczało 293 uczniów. W 1943 roku otworzono szkołę dla dziewcząt, do której chodziło 101 uczennic[1].

Decyzją rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 z 29 listopada 1947 roku, wieś Al-Abbasijja miała znajdować się w państwie arabskim w Palestynie[7]. Arabowie jednak nie zaakceptowali rezolucji, i dzień później doprowadzili do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. W dniu 30 listopada 1947 roku mieszkańcy Al-Abbasijji zaatakowali żydowski autobus przejeżdżający w pobliżu wioski, zabijając 7 pasażerów[8]. Na początku grudnia 1947 roku w okolicy Al-Abbasijji zaczął działać duży oddział Armii Świętej Wojny pod dowództwem Abd al-Kadira al-Husajniego. Ich celem było atakowanie i paraliżowanie żydowskich linii komunikacyjnych. W ramach działań odwetowych, żydowski oddział Irgunu wkroczył 13 grudnia do Al-Abbasijji, zabijając 9 Arabów i ciężko raniąc kolejnych 7 osób[1][9]. Na początku kwietnia 1948 roku arabski przywódca Hasan Salama nakazał wszystkim żydowskim mieszkańcom opuszczenie Al-Abbasijji[10]. W sprawozdaniu z 30 kwietnia informował, że zadanie to zostało wykonane[11]. W następnych tygodniach wieś znalazła się na linii frontu. W dniu 4 maja 1948 roku oddział Irgunu zajął po krótkiej walce wieś. Dwa dni później odparł atak żołnierzy Legionu Arabskiego. Przez kolejnych pięć tygodni zrujnowana wieś znajdowała się w rękach Irgunu. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej, w dniu 11 czerwca 1948 roku wieś zdobył Legion Arabski (miało to miejsce na kilka godzin przed wejściem w życie pierwszego rozejmu. Podczas operacji „Danny w dniu 10 lipca 1948 roku izraelskie siły odbiły zniszczoną wieś. Trzy dni później wyburzono pozostałe domy[1].

Miejsce obecnie

[edytuj | edytuj kod]

Na miejscu Al-Abbasijja powstała miejscowość Jehud-Monosson, a na jej gruntach miejscowość Sawjon i moszaw Magszimim. Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Al-Abbasijja: „Stoją główny meczet i sanktuarium An-Nabi Huda. Meczet jest opuszczony i zaczyna pękać w kilku miejscach; sanktuarium jest z kamienia i zwieńczone kopułą. Zachowała się także pewna liczba domów; są one zajęte przez żydowskich mieszkańców Jehud lub wykorzystywane do innych celów.[1].

  1. Zobacz: Księga Jozuego 19,40-46: „(40) Pokoleniu potomków Dana według ich rodów przypadł w udziale siódmy los. (41) Granica ich dziedzictwa obejmowała: Sorea, Esztaol, Ir-Szemesz, (42) Szaalbin, Ajjalon, Jitla, (43) Elon, Timnę, Ekron, (44) Elteke, Gibbeton, Baalat. (45) Jehud, Bene-Berak, Gat-Rimmon, (46) Me-Hajjarkon, Ha-rakkon wraz z obszarem naprzeciw Jafy.”. Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Welcome To al-'Abbasiyya. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2014-04-16]. (ang.).
  2. Chalidi 1992 ↓, s. 232.
  3. Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlangen: Erlanger Geographische Arbeiten, 1977, s. 155.
  4. Victor Guérin: Description Géographique Historique et Archéologique de la Palestine. Erlangen: Erlanger Geographische Arbeiten, 1868, s. 321-322. [dostęp 2014-04-16]. (fr.).
  5. Claude Reignier Conder; H.H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archaeology. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1882, s. 258. [dostęp 2014-04-16]. (ang.).
  6. Yehuda Slutsky: A Brief History of Defence. Ministry of Defence Israel, 1978, s. 102.
  7. Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2014-04-16]. (ang.).
  8. Zeev Vilnai: Ariel Encyclopedia about the Land of Israel. T. VIII. s. 2736.
  9. Morris 2003 ↓, s. 66.
  10. Yoav Gelber: Independence and Nakba: Israel, the Palestinians and the Arab states in 1948. Or Jehuda: Dvir, 2004, s. 119.
  11. Panika wśród Arabów w Jafie. [w:] Dawar [on-line]. 1948-05-02. [dostęp 2014-04-17]. (hebr.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Walid Chalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992. ISBN 0-88728-224-5.
  • Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2003. ISBN 0-521-00967-7.