Saltu al enhavo

Amila nitrato

Pending
El Vikipedio, la libera enciklopedio
Amila nitrato
Plata kemia strukturo de la
Amila nitrato
Tridimensia kemia strukturo de la
Amila nitrato
Kemia formulo
C5H11NO3
CAS-numero-kodo 1002-16-0
ChemSpider kodo 55191
PubChem-kodo 61250
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkolora likvaĵo kun eterodoro
Molmaso 133.147 g·mol-1
Denseco 0.867g cm−3
Bolpunkto 157 °C[1]
Ekflama temperaturo 47.8 °C
Acideco (pKa) -1.44
Solvebleco Akvo:Nesolvebla
Mortiga dozo (LD50) >5000 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R11 R20/22 [2]
Sekureco S16 S24 S45 S46
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
02 – Treege brulema 07 – Toksa substanco
GHS Signalvorto Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj H226, H315, H319[3]
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P210, P233, P240, P241, P242, P243, P264, P280, P302+352, P303+361+353, P305+351+338, P321, P332+313, P337+313, P362, P370+378, P403+235, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Amila nitrato estas organika estero de la nitrata acido kaj amila alkoholo, senkolora likvaĵo uzata kiel reakcianto en kemiaj sintezoj kaj kiel aldonaĵo en dizela fuelo kie ĝi agas kiel sparkiga pliboniganto per akcelado de la fuelo-sparkigo. Amina nitrato uzatas en la traktado de Angina Pectoris kiel vazodilatanto, kaj estis malkovrita en 1866 de Thomas Lauder Brunton (1844-1916)[4]

Lauder Brunton priskribis la mirindajn efikojn de flaveca substanco al kiu oni atribuas kelkajn afrodiziigajn efikojn kiel pliboniganton de la seksa plenumado.[5] Nitrato de amilo agas kiel vazodilatanto plibonigante la sangofluon. Amila nitrilo estas forta oksidigagento kaj tre sensiva al temperaturo.

Sintezo 1

[redakti | redakti fonton]

nitrata acido+amila alkoholoamila nitrato+akvo

Sintezo 2

[redakti | redakti fonton]

2amila alkoholo+nitrata anhidrido2amila nitrato+akvo

Sintezo 3

[redakti | redakti fonton]

nitrata acido+amila kloridoamila nitrato+klorida acido

Sintezo 4

[redakti | redakti fonton]

natria nitrato+amila kloridoamila nitrato+natria klorido

Sintezo 5

[redakti | redakti fonton]

metila nitrato+amila formiatoamila nitrato+metila formiato

Sintezo 6

[redakti | redakti fonton]

nitrata acido+amila benzoatoamila nitrato+benzoata acido

Sintezo 7

[redakti | redakti fonton]

metila nitrato+amila alkoholoamila nitrato+metanolo

Reakcio 1

[redakti | redakti fonton]
  • Hidrolizo de la amila nitrato:

amila nitrato+akvonitrata acido+amila alkoholo

Reakcio 2

[redakti | redakti fonton]
  • Sapigo de la amila nitrato:

amila nitrato+natria hidroksidonatria nitrato+amila alkoholo

Reakcio 3

[redakti | redakti fonton]

amila nitrato+formiata acidonitrata acido+amila formiato

Reakcio 4

[redakti | redakti fonton]

amila nitrato+metanolometila nitrato+amila alkoholo

Reakcio 5

[redakti | redakti fonton]

amila nitrato+benzoata acidonitrata acido+amila benzoato

Reakcio 6

[redakti | redakti fonton]
  • Reakcio kun NH3:

amila nitrato+amoniako+akvoamonia nitrato+amila alkoholo

Reakcio 7

[redakti | redakti fonton]
  • Reakcio kun HCl:

amila nitrato+klorida acidonitrata acido+amila klorido

Literaturo

[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]