ਜੋਗ (ਰਾਗ)

ਇਹ ਲੇਖ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੁਝਾਵਾਂ ਲਈ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦਾ ਚੰਗੇ ਲੇਖ ਲਿਖਣ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਝਾਅ ਦੇਖੋ। (Learn how and when to remove this message)

ਜੋਗ ਰਾਗ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਰਾਗ ਹੈ।

ਰਾਗ ਜੋਗ ਦੀ ਵਿਸਤਾਰ 'ਚ ਜਾਣਕਾਰੀ:-

• ਰਾਗ ਜੋਗ ਪੰਜਕੋਣੀ ਮਤਲਬ ਔਡਵ ਜਾਤੀ ਦਾ ਰਾਗ ਹੈ।
• ਰਾਗ ਜੋਗ 'ਚ ਰੇ(ਰਿਸ਼ਭ) ਤੇ ਧ(ਧੈਵਤ) ਵਰਜਤ ਹਨ।
• ਰਾਗ ਜੋਗ ਦੇ ਅਰੋਹ 'ਚ ਸ਼ੁੱਧ ਗੰਧਾਰ(ਗ) ਤੇ ਅਵਰੋਹ 'ਚ ਕੋਮਲ ਗੰਧਾਰ(ਗ) ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
• ਰਾਗ ਜੋਗ, ਤਿਲੰਗ ਰਾਗ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧਾਰ ਮੰਨਦਾ ਏ ਜਿਹੜਾ ਕਿ 'ਖਮਾਜ' ਥਾਟ ਦਾ ਰਾਗ ਹੈ ਜਦ ਕਿ ਰਾਗ ਜੋਗ ਦਾ ਥਾਟ 'ਕਾਫੀ' ਹੈ है.
• ਰਾਗ ਜੋਗ 'ਚ ਮੀੰਡ ਤੇ ਗਮਕ ਲਗਾਓਨ ਨਾਲ ਕੋਮਲਤਾ ਤੇ ਕਰੁਣਾ ਰਸ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
• ਰਾਗ ਜੋਗ ਦੇ ਅਰੋਹ ਤੇ ਅਵਰੋਹ - ਅਰੋਹ- ਨੀ(ਮੰਦਰ) ਸ ਗ ਮ ਪ ਨੀ ਸੰ ਅਵਰੋਹ - ਸੰ ਨੀ ਪ ਮ ਗ ਸ ਗ ਸ ਵਾਦੀ ਸੁਰ : ਮ(ਮਧ੍ਯਮ) ਸੰਵਾਦੀ ਸੁਰ : ਸ(ਸ਼ਡਜ)

• ਰਾਗ ਜੋਗ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਧੁਰ ਤੇ ਸਰਲ ਰਾਗ ਹੈ।
• ਕੋਮਲ ਗੰਧਾਰ ਤੋ ਸ਼ਡਜ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮੀੰਡ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਮਧੁਰ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।

ਸ ਗ ਮ ਪ ; ਨੀ ਪ ਮ ਗ ; ਗ ਮ ; ਮ ਪ ; ਮ ਪ ਮ ; ਗ ਮ ਗ ਗ ਸ ; ਗ ਮ ਪ ਨੀ ਸੰ  ; ਪ(ਸੰ)ਨੀ(ਸੰ)ਨੀ ਸੰ ;ਨੀ ਸੰ; ਨੀ ਸੰ ਗੰ ਸੰ ; ਗੰ ਸੰ ਨੀ ਪ ਮ ; ਮ ਪ ਗ ਮ ; ਗ ਮ(ਸ) ਗ ਸ

ਰਾਗ ਜੋਗ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ (ਰਾਤ 9 - 12 ਰਾਤ) ਰਾਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਹਿਰ ਦੌਰਾਨ ਗਾਇਆ ਤੇ ਵਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

• ਪੰਡਿਤ ਰਵੀ ਸ਼ੰਕਰ ਜੀ ਦੀ ਆਪਣੀ 1956 ਦੀ ਐਲਬਮ ਤਿੰਨ ਰਾਗਾਂ ਵਾਲੀ
• ਹਰੀਪ੍ਰਸਾਦ ਚੌਰਸੀਆ ਅਤੇ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ,
• ਅਲੀ ਅਕਬਰ ਖਾਨ ਅਤੇ ਐਲ.ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ