Przejdź do zawartości

Kladrybina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kladrybina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C10H12ClN5O3

Masa molowa

285,69 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

4291-63-8

PubChem

20279

DrugBank

DB00242

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

L01BB04, L04AA40

Kladrybina (łac. cladribinum) – organiczny związek chemiczny, lek cytostatyczny z grupy antymetabolitów purynowych. Jest analogiem nukleozydu deoksyadenozyny, fazowo-specyficznym (faza S). Kladrybina zostaje konkurencyjnie wbudowana do DNA zamiast deoksyadenozyny, co kończy jego syntezę i powoduje śmierć komórki.

Mechanizm działania

[edytuj | edytuj kod]

Po wejściu do komórki ulega transformacji do kladrybinomonofosforanu, a następnie do kladrybinotrifodforanu (Cd-ATP). Cd-ATP kompetencyjnie hamuje inkorporację prawidłowego nukleotydu do DNA, co hamuje elongację DNA. Akumulacja Cd-ATP powoduje zaburzenie puli deoksyrybonukleozydów i w efekcie dalsze zaburzenie syntezy DNA oraz zaburzenie jego naprawy. Aktywacja kaspazy 3 jest wskazywane jako potencjalny mechanizm zapoczątkowania apoptozy[2].

Leczenie chorób nowotworowych

[edytuj | edytuj kod]

Wskazania

[edytuj | edytuj kod]

Dawkowanie

[edytuj | edytuj kod]

Kladrybinę podaje się dożylnie we wlewie kroplowym trwającym 2 godz. lub powolnym wlewie (24 godz.)[3].

Działania niepożądane

[edytuj | edytuj kod]

Kladrybina ma następujące działania niepożądane[3]:

Leczenie stwardnienia rozsianego

[edytuj | edytuj kod]

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Kladrybina w tabletkach ma zupełnie inne zastosowanie i dawkowanie niż kladrybina w iniekcjach, stosowana w większych dawkach w leczeniu chorób nowotworowych. W stwardnieniu rozsianym układ odpornościowy (obronny) organizmu atakuje i uszkadza mielinowe osłonki ochronne wokół komórek nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym (mózgu i rdzeniu kręgowym). W procesie tym kluczową rolę odgrywają komórki odpornościowe zwane limfocytami. Kladrybina w tabletkach w małych dawkach doustnych działa selektywnie, głównie na limfocyty, czyli komórki układu immunologicznego, które uczestniczą w zapalnym procesie chorobowym, odpowiedzialnym za uszkodzenie mielinowej osłonki ochronnej wokół komórek nerwowych w mózgu i rdzeniu kręgowym w stwardnieniu rozsianym[4].

Kladrybina, ma strukturę chemiczną zbliżoną do puryny, jednej z substancji koniecznych do wytwarzania DNA. W organizmie kladrybina jest pobierana przez komórki takie jak limfocyty i zakłóca wytwarzanie nowego DNA. Powoduje to śmierć limfocytów, opóźniając progresję stwardnienia rozsianego[5].

W badaniach wykazano, że kladrybina w tabletkach powoduje zmniejszenie częstości nawrotów i opóźnia postęp choroby u pacjentów z rzutową postacią stwardnienia rozsianego[5].

Dawkowanie

[edytuj | edytuj kod]

W stwardnieniu rozsianym leczenie kladrybiną doustną składa się z dwóch cykli w okresie 2 lat. W pierwszym roku pacjenci przyjmują tabletki przez 4 do 5 dni; po upływie jednego miesiąca ponownie przyjmują jedną tabletki przez 4 lub 5 dni. Ten cykl leczenia jest powtarzany po upływie roku. Nie stwierdzono dodatkowych korzyści z podania więcej niż 2 cykli leczenia[4].

Działania niepożądane

[edytuj | edytuj kod]

Najczęstsze działania niepożądane związane ze stosowaniem kladrybiny w tabletkach to limfopenia (zmniejszenie liczby limfocytów) wynikająca z mechanizmu działania.

Wpływ na limfocyty zmniejsza siły odpornościowe organizmu przeciw zakażeniom (zakażenia wirusem półpaśca) i nowotworom:

  • kladrybiny w tabletkach nie wolno podawać pacjentom z aktywnymi długotrwałymi zakażeniami takimi jak gruźlica lub zapalenie wątroby, ani pacjentom z zakażeniem HIV lub pacjentom z odpornością obniżoną z innych przyczyn, takich jak leczenie lekami immunosupresyjnymi;
  • kladrybiny nie wolno podawać pacjentom z czynną chorobą nowotworową;
  • należy także unikać leczenia pacjentów z umiarkowanymi lub ciężkimi zaburzeniami czynności nerek oraz kobiet w ciąży lub karmiących piersią.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Vincent T. DeVita, Theodore S. Lawrence, Steven A. Rosenberg, Devita, Hellman & Rosenberg’s Cancer: Principles & Practice of Oncology, wyd. 8, Lippincott Williams & Wilkins, 2008, ISBN 978-0-7817-7207-5.