Ramienica wielokolczasta
Systematyka[1] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Gromada | |||
Klasa | |||
Rząd |
ramienicowce (Charales) | ||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Sekcja |
Hartmania | ||
Gatunek |
ramienica wielokolczasta | ||
Nazwa systematyczna | |||
Chara polyacantha A.Braun 1859: No. 48 A. Braun, L. Rabenhorst, E. Stizenberger. (1857–1878). Die Characeen Europas. Fasc I–V. Drezno. Fasc. I: 1–25 (1857); II: 26–50(1859); III: 51–75 (1867); IV: 76–100 (1870); V: 101–121 (1878) Drezno | |||
Synonimy | |||
|
Ramienica wielokolczasta (Chara polyacantha) – gatunek ramienicy.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
Stosunkowo duży makroglon (do 1,1 m długości) o silnie rozgałęzionej plesze. Gruba (1–2 mm średnicy) nibyłodyga z długimi (do 12 cm) międzywęźlami. Plecha jasnozielona. Gołym okiem widoczne przylistki i okolcowanie. Roślina jednopienna[2].
Dwurzędowe. Czasem zmienne, a rzędy główne zazwyczaj wyraźnie silniej wykształcone niż boczne, choć czasem jest to słabo wyraźne, a okolcowanie może zasłaniać strukturę[2].
- Nibyliście
Długie (1,2–8 cm), cienkie (0,6 mm średnicy) i nieco powyginane. Rzadko dłuższe od międzywęźli. 8–12 (najczęściej 8, 9) w okółku. 5–8 członów, z czego ostatni nieokorowany, zbudowany z jednej lub dwóch komórek, zwykle krótki i zaostrzony[2].
- Nibylistki
Zwykle wyraźne. Wewnętrzne przeważnie długie i cienkie, wyraźnie dłuższe (czasem kilkukrotnie) od lęgni, ostro zakończone, podczas gdy na zewnątrz krótsze, ale na nibyliściach płodnych i tak mogą być dłuższe od lęgni. Na liściach płonnych nieco krótsze niż na płodnych i w mniej zróżnicowanych okółkach[2].
- Kolce
Igiełkowate. O długości równej średnicy międzywęźla lub nawet trzykrotnie większej. Po 3 lub 5 w pęczkach. Zwykle gęsto położone, tak że mogą zasłonić okorowanie. U małych form i w dolnych międzywęźlach są rzadziej rozmieszczone, ale nie zanikają[2].
- Przylistki
Wyraźnie wykształcone. W dwurzędowych okółkach, bardzo mało zróżnicowane. Kształtem i długością przypominają kolce. Czasem zebrane w pęczki[2].
- Plemnie
Pojedyncze. W 3–4 węzłach nibyliści. Żółtoczerwone, mniejsze od lęgni (do 0,5 mm średnicy)[2].
- Lęgnie
Inkrustowane. Duże (0,5–1,2 mm długości). Pojedyncze. W 3–4 węzłach nibyliści. Jasnobrązowe. Koronka duża (0,18 mm wysokości), wyraźnie rozchylona, o zaostrzonych krawędziach i grubej ścianie komórkowej[2].
- Zmienność
W wodach płytkich zwykle mniejsze formy (do 10 cm), o krótkich międzywęźlach, przez co nibyliście są od nich dłuższe. Kolor plechy takich form zwykle wpada w zielonopomarańczowy lub zielonożółty. Na głębszych stanowiskach – formy wydłużone, o szarych odcieniach zieleni[2].
- Podobne gatunki
Ramienica grzywiasta, ramienica szorstka, ramienica kolczasta[2]
Biologia
[edytuj | edytuj kod]Roślina wieloletnia[2].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek słodkowodny, choć spotykany w wodach słonawych. Nie występuje w wodach szybko płynących. Występuje głównie w jeziorach mezotroficznych, wykazując dość wąską tolerancję ekologiczną co do trofii. Preferuje zbiorniki twardowodne. Występuje także w mniejszych zbiornikach, jak i w rowach. Zwykle w wodach płytkich litoralu (zwykle do 4 m głębokości), tak na podłożu organicznym, jak i mineralnym. Tworzy zespół roślinny Charetum polyacanthae w postaci zwartej, żółtozielonej łąki ramienicowej[2], jest on jednak bardzo rzadki, ograniczony do płytkich (do metra głębokości), przezroczystych wód[3].
- Występowanie
Występuje w Europie[1]. W Polsce dość bardzo rzadka, ale spotykana w całym kraju[2].
Zagrożenia i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski jest gatunkiem wymierającym. Jako jeden z niewielu gatunków glonów podlega w Polsce ochronie gatunkowej[2][4][5]. Występowanie jej zbiorowiska jest ponadto podstawą do objęcia zbiornika, w którym występuje, ochroną jako siedlisko przyrodnicze 3140 (twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea) w systemie Natura 2000[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Anders Langangen: Chara polyacantha Linnaeus. AlgaeBase. [dostęp 2012-01-11]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 48–50, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.
- ↑ Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski: (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, s. 55, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177. ISBN 83-00-01088-2. (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2012 r. poz. 81).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.
- ↑ Ryszard Piotrowicz: 3140 – Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. W: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 2: Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, s. 48–58. ISBN 83-86564-43-1.