Jump to content

Kastellorizo

Coordinates: 36°08′42″N 29°35′06″E / 36.14500°N 29.58500°E / 36.14500; 29.58500
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Kastellorizo
Castellorizo
Location of Kastellorizo Castellorizo
Koordinatat: 36°08′42″N 29°35′06″E / 36.14500°N 29.58500°E / 36.14500; 29.58500
{{{postal_code_type}}}
851 11
Prefiksi22460
Faqja zyrtarewww.kastellorizo.online

Kastellorizo (Greqisht: Καστελλόριζο Castellorizo) ose Meis (turqisht: Kızılhisar), zyrtarisht Megisti (Μεγίστη Megísti), është një ishull dhe komunë greke e Dodekanezit në Mesdheun Lindor.[1] [2] Shtrihet afërsisht 2 kilometra nga bregu jugor i Turqisë, rreth 570 kilometra në juglindje të Athinës dhe 125 kilometra në lindje të Rodit, pothuajse në gjysmë të rrugës midis Rodosit dhe Antalias, dhe 280 kilometra në veriperëndim të Qipros.[1] Kastellorizo është pjesë e njësisë rajonale të Rodit.[3]

Ishulli është bërë shumë popullor vitet e fundit në mesin e turistëve që kërkojnë një vend të izoluar në arkipelagun e Dodekanezit, falë edhe filmit fitues të Oskarit të vitit 1991 Mediterraneo, nga Gabriele Salvatores, i cili zhvillohet në ishull gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Emri dhe etimologjia

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Emri zyrtar i ishullit, Megisti (Μεγίστη) do të thotë "më i madhi" ose "më madhështori", por me vetëm 11.98 kilometra katrorë në sipërfaqe, është më i vogli i Dodekanezit. Emri i referohet faktit se është më i madhi i arkipelagut të vogël.[1] Ky emër është përdorur që nga antikiteti,[4] por tani përdoret rrallë në greqisht, emri Kastellórizo (Καστελλόριζο) haset që nga shekulli i 12-të. Ekzistojnë disa hipoteza për origjinën e këtij emri.[5] "Kastello" rrjedh nga fjala italiane "castello", që do të thotë "kështjellë".[5] Ka disa argumente për pjesën e dytë të emrit. Argumentet përqendrohen në origjinën e mundshme të mëposhtme të elementit rizo:

  1. rizo rrjedh nga fjala italiane "rosso" që do të thotë "e kuqe", qoftë nga ngjyra e kuqërremtë e shkëmbinjve të ishullit, ngjyra e kuqërremtë e kështjellës në perëndim të diellit, [5] ose ngjyra e stemës së Mjeshtrit të Madh të Kalorësve të Rodit, Juan Fernández de Heredia, i cili qëndronte mbi portën e kështjellës; këto argumente hidhen poshtë gjerësisht pasi shkëmbinjtë në ishull nuk kanë pigment të kuq dhe emri Kastellorizo i paraprin ardhjes së Kalorësve. [1]
  2. rizo duke qenë një korruptim i fjalës "Rhoge", një nga emërtimet e lashta të ishullit të afërt Ro. Nëse kjo është e saktë, emri modern i ishullit është në fakt një amalgamë e emrave të veçantë të ishullit "Castello" dhe "Rhoge".
  3. rizo është fjala e vërtetë greke "rizon" që do të thotë "rrënjë", siç është hulumtuar nga historiani grek IM Hatzifotis (1996), duke nënkuptuar ultësirën ose 'rizovouno' mbi të cilën u ndërtua kështjella origjinale e ishullit. [5]

Gjeografia fizike

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Harta e Kastellorizos dhe ishujve përreth.
Qyteti i Kastellorizos
Panorama e portit.
Pamje e Mandrakit, porti i vogël.

Shtëpitë e qytetit janë të holla dhe karakterizohen nga ballkone prej druri dhe dritare të tipit anadollak.[6] Pas bregdetit, shumë shtëpi janë ende në gjendje të rrënuar. Në hyrje të portit, në anën lindore, qëndrojnë mbetjet njëkatëshe të ish-shtëpisë së qeverisë italiane ( palazzina della delegazione ), e ngritur në vitin 1926 nga arkitekti italian Florestano Di Fausto, i cili gjithashtu projektoi disa nga ndërtesat më të rëndësishme të periudhës italiane në Rod. [7] Aty pranë ndodhet xhamia osmane e dikurshme e ishullit, e cila daton nga gjysma e dytë e shekullit të 18-të dhe e cila është restauruar dhe hapur si muze që nga viti 2007. Prej këtu fillon kalata e qytetit, e cila kalon përgjatë të tre anëve të portit. Sheshi qendror - Plateia Ethelondon Kastellórizou ("Sheshi i Vullnetarëve të Kastellorizos") - shtrihet në mes të anës lindore, pranë dokeve të anijeve. Në anën e kundërt të portit ka një pamje të mirë nga kjo pikëpamje e Pera Meria, kalaja perëndimore dhe manastiret e Profitis Ilías dhe Aghia Triadha, e para tanimë një bazë ushtrie.

  1. ^ a b c d Bertarelli, 131
  2. ^ "Limits of Oceans and Seas, 3rd edition" (PDF). International Hydrographic Organization. 1953. fq. 18. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 8 tetor 2011. Marrë më 28 dhjetor 2020. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "ΦΕΚ A 87/2010, Kallikratis reform law text" (në greqisht). Government Gazette.
  4. ^ Strabo, Geographica 14.3.7
  5. ^ a b c d Stampolidis, Nicholas & others (2011). Islands off the beaten track. An archeological journey to the Greek islands of Kastellorizo, Simi, Halki, Tylos and Nisyros. Athens: Museum of Cycladic Art. fq. 28. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Gabim referencash: Invalid <ref> tag; name "isl27" defined multiple times with different content
  6. ^ Bertarelli, 133
  7. ^ Bertarelli, 132