Jump to content

Selfixhe

Coordinates: 40°11′N 22°00′E / 40.183°N 22.000°E / 40.183; 22.000
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Selfixhe
Σέρβια
Nga lart majtas: Liqeni Polyphytos dhe parada e shoqatës kulturore të Servisë. Bashkia e Servisë. Ura Polyphytos. Kisha bizantine e Aghios Demetrios (Saranta Portes). Gryka e Servisë. Brendësia e kishës së Agioi Anargyroi, shpellë-kishë e Agioi Theodoroi dhe mali Kamvounia.
Nga lart majtas: Liqeni Polyphytos dhe parada e shoqatës kulturore të Servisë. Bashkia e Servisë. Ura Polyphytos. Kisha bizantine e Aghios Demetrios (Saranta Portes). Gryka e Servisë. Brendësia e kishës së Agioi Anargyroi, shpellë-kishë e Agioi Theodoroi dhe mali Kamvounia.
Location of Selfixhe
Koordinatat: 40°11′N 22°00′E / 40.183°N 22.000°E / 40.183; 22.000
VendiGreqia
Rajoni gjeografikMaqedonia Perëndimore
Rajoni administrativMaqedonia Qendrore
Njësi rajonaleKozhani
Sipërfaqja
 • Komuna600,1 km2 (23,1 sq mi)
Lartësia mbidetare
350 m (1.150 ft)
Popullsia
 (2011)
 • Komuna11.382
 • Dendësia19/km2 (49/sq mi)
Zona kohoreUTC+2 (EET)
 • Verës (DST)UTC+3 (EEST)
Kodet postare
505 00
Prefiksi24640
Targat e automjeteveKZ
Faqja zyrtarewww.dservion.gr

Selfixhe ose Serfixhe (greqisht: Σέρβια Sérvia, romanizuar: Servia) është një nga qytezat kryesore në njësinë rajonale të Kozhanit, Maqedonia Perëndimore, Greqi. Është një nga vendet më historike në rajon, me një kështjellë bizantine të shekullit të 6-të dhe malin Kamvounia që dominojnë peizazhin. Aty ndodhen gjithashtu një sërë eremitacionesh shpellore bizantine të shekullit të 10-të dhe kisha të vogla, të cilat i shtojnë atmosferës bizantine të zonës.

Që nga reforma e qeverisjes vendore të vitit 2019, ajo është selia e bashkisë së zgjeruar të Servisë.[1] Nga viti 2011 deri në vitin 2019, qyteti ishte selia e Komunës Servia-Velventos.[2] Vetë qyteti ka një popullsi prej 3,540 banorësh (regjistrimi i vitit 2011). Njësia bashkiake Servia ka një sipërfaqe prej 400.116 km2, komuniteti (qyteti në vetvete) ka një sipërfaqe prej 51.603 kmkm2.[3]

Emri i saj rrjedh nga folja latine servo, që do të thotë "të vëzhgosh"[4] ose nga etnonimi "serb",[5] duke zëvendësuar atë që mendohet të jetë emri i lashtë i qytetit Phylacae (greqisht: Φυλακαί, romanizuar: Phylakaí) nga folja greke φυλάσσω (phylásso) "të vëzhgosh" Emri i lashtë i qytetit Servia përmendet gjithashtu nga shkrimtari romak Plini Plaku si dhe në një mbishkrim të Greqisë së lashtë të gjetur në qytetin e Verias, i cili thotë: λίχω" (Parmeníon Glafkia Phylakísios nikitis në Dolícho), d.m.th. "Parmenion djali i Glauceas nga Phylacae fitues në Doliche".

Periudha bizantine

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Servia arriti kulmin e saj si pjesë e Perandorisë Romake Lindore kur u zhvillua si një qytet-kështjellë e fortë (greqisht: καστροπολιτεία) që ruante kalimin e lashtë nga MaqedoniaThesali. Në tetor 1256, Theodoros II Laskaris, perandori i Nikesë, e martoi vajzën e tij Maria me Nicephorus Angelos, djalin e despotit të Epirit, Michael II Komnenos. Si dhuratë për martesë, Theodoros iu dhanë qytetet Servia dhe Dyrrachium.[6] Duke qenë se Servia ishte një qytet i begatë bizantin për shkak të tregtisë, ajo përmendet në një numër të madh tekstesh mesjetare, nga shkrimtarë si perandori Kostandini VII në mesin e shekullit të 10-të dhe nga perandori Xhon VI në shekullin e 14-të. Servia përmendet edhe në Kronikën e Moresë.

Turqit osmanë pushtuan Servinë në vitin 1393. Në vitin 1519 qyteti kishte 49 familje myslimane dhe 646 familje të krishtera; ishte një zeamet i Mevlana Ahmet Çelebi.[7] Në vitin 1745 selia e Ipeshkvit të Servisë u zhvendos në qytetin e afërt të Kozhanit duke u riemërtuar si Dioqeza e Shenjtë e Servisë dhe Kozhanit. Në fillim të revolucionit grek më 1821, osmanët urdhëruan ushtrinë e parregullt turke dhe shqiptare të plaçkitnin rajonin dhe të parandalonin formimin e lidhjeve me revolucionarët grekë të rajoneve të Olimpit dhe Vermio.[8] Pas rënies së revolucionit grek në Maqedoni, revolucionarët e rajonit u zhvendosën në jug, ku bashkuan forcat me grekët në Peloponez.[9] Një revolucionar i shquar nga qyteti ishte Zisis Sotiriu. Në vitin 1864, qyteti u bë selia e Sanxhakut SelfixhesVilajetin e Manastirit dhe qyteti njihej si Serfiçeturqishten osmane.

Komuna e Servisë përbëhet nga tre njësi komunale:[1]

Njësia bashkiake e Servisë ndahet në bashkësitë e mëposhtme:[10]

Njerëz të shquar

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kultura dhe sporti

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Banda Filarmonike e qytetit, e themeluar në vitin 1928,[11] drejtohet nga "Morphotikos Omilos Servion", e cila është shoqëria kryesore kulturore e qytetit. Organizon një gamë të gjerë ngjarjesh kulturore dhe mbështet klasa mësimore për fëmijë dhe të rritur në pikturë, vallëzim, kor dhe shah. Hang gliding është e spikatur në zonë pasi kampionatet kombëtare mbahen në shkëmbinjtë pranë Kastanias. Gara e çiklizmit në Servia mbahet çdo vit, me çiklistë nga i gjithë vendi që kryejnë një raund të liqenit Polyphytos; turi me çiklizëm është rreth 60 km i gjatë në 1000 m lartësi. Në liqen janë krijuar edhe kanotazh dhe sporte të tjera ujore, nëpërmjet klubit detar të Kozhanit. Ekipi i futbollit i qytetit është "Titan" (Τιτάν), i themeluar në vitin 1927, dhe ekipi i basketbollit është "Anagennisi" (Αναγέννηση).

  1. ^ a b "Τροποποίηση του άρθρου 1 του ν. 3852/2010" [Amendment of Article 1 of l. 3852/2010] (në greqisht). Government Gazette. fq. 1164.
  2. ^ "ΦΕΚ A 87/2010, Kallikratis reform law text" (në greqisht). Government Gazette.
  3. ^ "Population & housing census 2001 (incl. area and average elevation)" (PDF) (në greqisht). National Statistical Service of Greece.
  4. ^ "Servia" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 31 gusht 2009.
  5. ^ M. Vasmer, 1941: Die Slaven in Griechenland, Berlin: Akademie der Wissenschaften in Kommission bei W. de Gruyter, σελ. 187.
  6. ^ "Theodore II Lascaris", Encyclopedia Britannica
  7. ^ GÖKBİLGİN, M. TAYYİB (1956). "KANUNÎ SULTAN SÜLEYMAN DEVRİ BAŞLARINDA RUMELİ EYALETİ, LİVALARI, ŞEHİR VE KASABALARI". BELLETEN (në turqisht). 20 (78): 264. eISSN 2791-6472. ISSN 0041-4255 – nëpërmjet BELLETEN.
  8. ^ Ασημένιος, Αστέριος (2021). "Η συμβολή της ευρύτερης περιοχής Σερβίων στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821" [Kontributi i rajonit të Servisë në luftën greke për pavarësi] (në greqisht). Vëll. 268. Τα Σερβιώτικα Νέα. fq. 4.
  9. ^ Καρανάσιος, Xαρίτων (2021). "Γιατί δεν επαναστάτησε η Δυτική Μακεδονία;" (në greqisht). Vëll. 268. Τα Σερβιώτικα Νέα. fq. 5.
  10. ^ "ΦΕΚ B 1292/2010, Kallikratis reform municipalities" (në greqisht). Government Gazette.
  11. ^ "Τα Σέρβια ξαναποκτούν μουσική μπάντα" (në greqisht). Vëll. 34. Τα Σερβιώτικα Νέα. 1982.